Międzynarodowy Dzień Sprawdzania Faktów: jak weryfikować informacje w internecie

Informacje rozchodzą się dziś szybciej niż kiedykolwiek i mogą pochodzić z wielu różnych źródeł. Dla wielu z nas ocena ich wiarygodności staje się coraz trudniejsza.

Dzisiaj obchodzimy Międzynarodowy Dzień Sprawdzania Faktów. Aby ułatwić świadome podejmowanie decyzji online, przedstawiamy funkcje „O tym obrazie” i „O tym wyniku”. Rozszerzamy także naszą współpracę z organizacjami zajmującymi się weryfikowaniem informacji w Ukrainie i Polsce, aby pomóc lokalnym weryfikatorom faktów w walce z kampaniami dezinformacyjnymi na szeroką skalę.

Oto jak możecie zweryfikować informacje w internecie:

1. Korzystajcie z funkcji „Więcej informacji o tej stronie”
   W wynikach wyszukiwania możecie znaleźć wiele znanych Wam stron internetowych, ale mogą pojawić się też takie, których nie rozpoznajecie. Nasza funkcja „O tym wyniku” pozwala uzyskać więcej informacji o danej stronie jeszcze zanim na nią wejdziecie. Wystarczy, że klikniecie trzy kropki obok witryny w wynikach wyszukiwania i wybierzecie zakładkę „Więcej informacji o tej stronie”. Zobaczycie tam informacje o stronie internetowej, na przykład jej opis z Wikipedii (jeśli jest dostępny) i opinie innych użytkowników i użytkowniczek. Dzięki tym dodatkowym informacjom możecie podjąć lepiej przemyślaną decyzję i świadomie wejść (lub nie) na daną stronę. Funkcja „Więcej informacji o tej stronie” w sekcji „O tym wyniku” jest teraz dostępna w 40 dodatkowych językach na całym świecie, w tym po polsku.
   
2. Szybko weryfikujcie fakty w wynikach wyszukiwania
   Zastanawiacie się nad plotką zasłyszaną na czacie grupowym? Niezależne organizacje weryfikujące informacje mogły się już nią zająć. Pomagamy Wam łatwo znaleźć zweryfikowane informacje opublikowane przez niezależne, wiarygodne źródła w sieci. Jeśli artykuł weryfikujący fakty odnosi się do Waszego zapytania, w wynikach wyszukiwania może pojawić się jego podgląd. Wyniki te będą również zawierać fragmenty tekstu, aby pomóc Wam szybko uzyskać kontekst dotyczący konkretnego stwierdzenia, które zostało podane.
   
3. Sprawdzajcie kontekst dzięki funkcji „O tym obrazie”
   Funkcja „O tym obrazie” pozwala szybko sprawdzić pochodzenie i kontekst obrazów znalezionych online. Wystarczy kliknąć trzy kropki obok obrazu w wynikach wyszukiwania Grafiki Google, aby uzyskać dostęp do tego narzędzia, lub kliknąć „Więcej informacji o tej stronie” w narzędziu „O tym wyniku” w wynikach wyszukiwania.
   Funkcja "O tym obrazie" pozwala zobaczyć:
   - historię obrazu. Dowiedzcie się, kiedy dany obraz (lub podobne obrazy) mogły zostać po raz pierwszy wykryte przez wyszukiwarkę i czy były publikowane wcześniej na innych stronach internetowych;
   - w jaki sposób inne strony wykorzystują i opisują ten obraz. Zobaczycie, co inne źródła, takie jak serwisy informacyjne i strony zajmujące się weryfikacją faktów, mówią na dany temat;
   - metadane obrazu. Sprawdzicie metadane obrazu (jeśli są dostępne), dodane przez twórców i wydawców.
   
4. Poznajcie prawdę dzięki Eksploratorowi informacji zweryfikowanych
   Eksplorator informacji zweryfikowanych pomaga dziennikarzom i weryfikatorom faktów wniknąć głębiej w dany temat. Gdy szukacie informacji, możecie łatwo znaleźć fakty zweryfikowane przez niezależne organizacje z całego świata. Teraz możecie też używać Eksploratora informacji zweryfikowanych, aby dowiedzieć się więcej o danym obrazie. Ta funkcja, wcześniej dostępna w wersji beta, pozwala przesłać obraz lub wkleić link do obrazu do Eksploratora, aby sprawdzić, czy został on wcześniej zweryfikowany. Dziennikarze i weryfikatorzy mogą używać tej funkcji poprzez interfejs Fact Check Tools API, co daje im możliwość wyświetlania właściwych dla danego obrazu, zweryfikowanych faktów na ich własnych stronach internetowych.

Współpraca w walce z dezinformacją

W tym rekordowym pod względem liczby wyborów roku integralność informacji ma kluczowe znaczenie. Dlatego kontynuując naszą współpracę ze stowarzyszeniem Demagog, wiodącą polską organizacją fact-checkingową, wsparliśmy stworzenie koalicji fact-checkingowej na czas wyborów. Z naszym wsparciem Demagog organizuje dla lokalnych dziennikarzy z całej Polski hackathony weryfikacji faktów pod nazwą „Weryfikaton”, buduje sieć dziennikarzy zajmujących się weryfikacją i zapewnia zaawansowane szkolenia z zakresu sprawdzania faktów dla wszystkich zainteresowanych dziennikarzy. W ramach współpracy Google News Initiative oraz Stowarzyszenia Demagog w dniach 23-24 marca odbył się pierwszy „Weryfikaton” – maraton sprawdzania informacji. Wydarzenie zorientowane było na fact-checking wypowiedzi politycznych pojawiających się w ramach kampanii do wyborów samorządowych. W wydarzeniu wzięło udział przeszło 60 osób, a wśród nich dziennikarze i dziennikarki z 19 redakcji, fact-checkerzy i jury. W trakcie „Weryfikatonu” dziewięć zespołów przygotowało łącznie 75 tekstów. Analizy przeznaczone do publikacji są systematycznie sprawdzane i publikowane na portalu Demagoga, w mediach społecznościowych oraz na kanałach uczestników i mediów, które reprezentowali. Kolejna edycja Weryfikatonu odbędzie się niebawem, przed wyborami europejskimi. Z radością dołączamy również do grona partnerów konferencji organizowanej z okazji 10-lecia działalności organizacji Demagog, która odbędzie się 12 kwietnia.

Partnerstwa z fact-checkerami w Ukrainie

Po inwazji na Ukrainę dezinformacja i propaganda prowadzone przez Rosję gwałtownie się nasiliły. Zalew dezinformacyjnych narracji podważających prawo Ukrainy do wolności i państwowości coraz częściej jest kierowany do odbiorców na arenie międzynarodowej.

W odpowiedzi na te wyzwania Google News Initiative i StopFake, wiodąca ukraińska organizacja fact-checkingowa, zapoczątkowały projekt mający na celu dzielenie się doświadczeniem Ukrainy w zakresie weryfikacji faktów oraz wsparcie w budowaniu potencjału organizacji fact-checkingowych w krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Szkolenia przeznaczone dla dziennikarzy, weryfikatorów faktów, wykładowców dziennikarstwa i studentów odbędą się w następujących krajach: Polska, Litwa, Łotwa, Estonia, Czechy, Słowacja, Węgry, Rumunia, Mołdawia, Bułgaria, Słowenia, Albania, Macedonia Północna, Serbia, Chorwacja, Bośnia i Hercegowina, Kosowo i Czarnogóra. Celem szkoleń jest pogłębienie praktycznej wiedzy uczestników na temat dezinformacji, jej wpływu na dziennikarstwo oraz skutecznych sposobów jej zwalczania.

Narracje dezinformacyjne Rosji są niezmiennie silne w samej Ukrainie, a wiele szczególnie mniejszych mediów lokalnych nie ma wystarczających środków i umiejętności, aby je obalać.

Dlatego organizacja VoxCheck Ukraina niedawno ogłosiła, że w tym roku, dzięki wsparciu Google News Initiative, pomoże 50 ukraińskim redakcjom lokalnym w budowaniu wewnętrznych zespołów i działów sprawdzania informacji. Będą również pomagać w pozyskiwaniu funduszy na ten cel oraz szkolić przyszłych weryfikatorów faktów w całej Ukrainie.

Jesteśmy dumni ze wspólnych działań podjętych w celu zwalczania dezinformacji i zachęcamy wszystkich do wypróbowania nowych funkcji, które są już dostępne w wyszukiwarce.