Złote Pinezki 2023 - szlakiem zamków i pałaców

W Polsce znajduje się ponad 2 tysiące zamków i pałaców. Historia najstarszych z nich sięga XII wieku. Choć najwięcej można zwiedzić na Dolnym Śląsku, to w każdym zakątku kraju znajdziecie wyjątkowe miejsca z równie wyjątkową historią. Zamki i pałace niewątpliwie potrafią pobudzać wyobraźnię. Dlatego w tym roku to właśnie te obiekty są bohaterami 3. edycji Złotych Pinezek - wyróżnienia przyznawanego przez Google dla najbardziej docenianych wśród użytkowników i użytkowniczek Map miejsc. Szesnastu laureatów - po jednym w każdym województwie - otrzymało statuetki. Zabieramy Was w podróż szlakiem zamków i pałaców.

Złote Pinezki: e-book z historią, legendą i sztuczną inteligencją 

W tej edycji przygotowaliśmy również dla Was podróżniczy e-book. Razem z nim możecie przemierzyć szlak zamków i pałaców. Przedstawimy Wam historię, legendy, ciekawostki, a także porady, jak z małą pomocą sztucznej inteligencji odkrywać świat i ułatwiać sobie podróż. 

Publikację „Szlakiem zamków i pałaców” możecie bezpłatnie pobrać na stronie www.zlotepinezki.pl. 

Poznajcie 16 laureatów Złotych Pinezek 2023 (lista w porządku alfabetycznym według województw):

Województwo dolnośląskie: Zamek Książ

(ocena: 4,7 *****)

Zamek Książ to trzeci co do wielkości zamek w Polsce. Budowla posiada pięć pięter i ponad 400 pomieszczeń, a także wiele tarasów i piękne ogrody. Zamek zbudowano za panowania Bolka I Surowego, a jego historia jest bardzo burzliwa - przez lata przechodził z rąk do rąk, należał do różnych państw i był niszczony podczas licznych wojen. Dziś to „perła Śląska”, która została uznana jednym z 7 cudów Polski z okazji 100-lecia Niepodległości. Gości turystów z całego świata i jak na historyczny zamek przystało, ma swoje legendy. Mawia się, że Książ nawiedza księżna Daisy – żona Hansa Heinricha XV, która w 1940 r. została zmuszona do opuszczenia posiadłości. Druga z legend głosi, że w znajdujących się pod zamkiem podziemnych tunelach został ukryty złoty pociąg. Wciąż jednak nie został on odnaleziony.

Województwo kujawsko-pomorskie: Zamek Krzyżacki w Radzyniu Chełmińskim

(ocena: 4,7 *****)

Zamek w Radzyniu Chełmińskim w latach swojej świetności był uważany za jedną z najpiękniejszych krzyżackich budowli w Polsce. Na początku była to drewniana fortyfikacja, którą w latach 1270–1285 zastąpiono murowaną konstrukcją. Dziś turyści mogą zwiedzać ruiny, które wciąż robią ogromne wrażenie. Częściowo zachowało się między innymi skrzydło południowe z kaplicą, fasada w prawie pełnej wysokości, dwie narożne wieżyczki, czy piwnice. To właśnie w podziemiach znajdują się wystawy m.in. makiet budowli średniowiecznych i narzędzi tortur. To wyjątkowe miejsce było również planem filmowym - kręcono tu sceny do filmu "Pan Samochodzik i templariusze".

Województwo lubelskie: Muzeum Zamoyskich w Kozłówce

(ocena: 4,7 *****)

Późnobarokowy Pałac w Kozłówce, który jest obecnie siedzibą Muzeum Zamoyskich, to jedna z najlepiej zachowanych rezydencji magnackich w Polsce. Zaprojektowany prawdopodobnie przez włoskiego architekta Józefa II Fontanę, był siedzibą arystokratycznych rodów Bielińskich i Zamoyskich. W 1946 r. na terenie rezydencji powstało Państwowe Muzeum Narodowe w Kozłówce – pierwsze polskie muzeum na ziemiach wyzwolonych spod okupacji niemieckiej. Budowla szczęśliwie przetrwała wojnę i zachowała wystrój z przełomu XIX i XX wieku, dzięki czemu turyści mogą podziwiać autentyczne wnętrza.

Województwo lubuskie: Pałac w Zatoniu

(ocena: 4,8 *****)

Barokowy dwór w Zatoniu został wybudowany w 1689 r. przez szlachcica Balthazara von Unruh. W pierwszej połowie XIX wieku za sprawą księżnej Doroty Talleyrand-Perigord przebudowano rezydencję, która stała się klasycystycznym pałacem. Obok powstała między innymi oranżeria i przypałacowy park. Niestety w 1945 r. wojska radzieckie spaliły pałac i nie został on ponownie odbudowany. Od kilku lat zabezpieczone ruiny mogą odwiedzać turyści.

Województwo łódzkie: Muzeum – Zamek w Oporowie

(ocena: 4,7 *****)

Zamek w Oporowie został wybudowany w 1440 r. na sztucznie usypanej wyspie, która otoczona jest głęboką fosą. Zamek był wielokrotnie grabiony przez szwedzkie wojska, które również podpaliły budowlę. Wielki pożar spowodował dużo szkód, w tym uszkodzenie dachu i fragmentów konstrukcyjnych. Od 1949 r. w zamku mieści się muzeum, gdzie oglądać można liczne dzieła sztuki i ręczne rzemiosło gromadzone od XVI wieku. Wokół zamku rozpościera się piękny park, bogaty w wiele rzadkich gatunków drzew i roślin, a wyjątkową scenerię tego miejsca można zobaczyć w filmach takich jak "Horsztyński", a także "Przypadki starościca Wolskiego".

Województwo małopolskie: Zamek Królewski na Wawelu

(ocena: 4,7 *****)

Zamek Królewski na Wawelu to jeden z najsłynniejszych zabytków europejskich i jeden z najważniejszych i największych zamków w Polsce. Przez wieki stanowił siedzibę polskich królów i był symbolem państwowości. Można w nim podziwiać nie tylko bogate kolekcje obrazów, rzeźb, tkanin, wyrobów złotniczych, militariów, porcelany czy mebli, ale także wybrać się na krótką podróż w czasie i zobaczyć jak wyglądały królewskie komnaty w okresie renesansu i baroku. Spacerując bulwarami nad Wisłą, u stóp Wzgórza Wawelskiego można spotkać ziejącego ogniem Smoka Wawelskiego, który według legendy zamieszkiwał Smoczą Jamę i przysparzał zmartwień mieszkańcom grodu Kraka. Dziś opowieści o smoku, trzech duchach nawiedzających zamek oraz o dzwonie Zygmuncie dodają kolorytu i magii temu wyjątkowemu miejscu.

Województwo mazowieckie: Zamek Królewski w Warszawie

(ocena: 4,7 *****)

Zamek Królewski to dawna siedziba władców Polski. Miejsce zachwyca królewskimi apartamentami oraz Salą Tronową. To tutaj, w Sali Senatorskiej w 1791 r. uchwalono Konstytucję 3 Maja. Turyści odwiedzający to wyjątkowe miejsce mogą podziwiać obrazy Rembrandta oraz płótna Bernarda Bellotta, zwanego Canalettem, które zostały wykorzystane podczas odbudowy Warszawy zniszczonej po wojnie. Na tyłach budowli mieszczą się zaś ogrody – górny na zamkowym zboczu oraz dolny u jego stóp w miejscu – gdzie do XVII wieku płynęła rzeka. Wiernie odtworzone w stylu lat 20. i 30. XX wieku stanowią nie tylko dopełnienie rezydencji, ale też wymarzoną przestrzeń do wypoczynku.

Województwo opolskie: Muzeum Piastów Śląskich w Brzegu

(ocena: 4,6 *****)

Zamek Piastów Śląskich w Brzegu powstał w XIII wieku i był ich rezydencją aż do śmierci ostatniego potomka dynastii. W 1952 r., gdy zamek został siedzibą Muzeum Piastów Śląskich, rozpoczęto jego rekonstrukcję na wzór stanu z XVI wieku. Odnowiono bramę wjazdową, krużganki oraz kilka sal zamkowych. Dziś turyści mogą zwiedzać zamek, a w nim zgromadzone dzieła związane z historią miasta, ziemi brzeskiej oraz śląskiej dynastii.

Województwo podkarpackie: Muzeum – Zamek w Łańcucie

(ocena: 4,7 *****)

Zamek Lubomirskich i Potockich to dawna rezydencja magnacka oraz siedziba Muzeum – Zamku w Łańcucie. Miejsce słynie z pięknych wnętrz oraz niezwykle interesującej kolekcji pojazdów konnych. Zespół pałacowy otacza stary malowniczy park w stylu angielskim, w którym wznoszą się liczne pawilony i zabudowania gospodarcze, niegdyś ściśle związane z codziennym życiem łańcuckiej rezydencji. Na miłośników kwiatów czeka Storczykarnia, prezentująca różne gatunki tych roślin.

Województwo podlaskie: Pałac Branickich w Białymstoku

(ocena: 4,7 *****)

Pałac Branickich to jedna z najlepiej zachowanych rezydencji epoki saskiej w Polsce. Na miejscu można podziwiać nie tylko jej eleganckie komnaty, ale także niezwykle zadbane ogrody pałacowe, które stanowią integralną część terenów zielonych Białegostoku. Obecnie we wnętrzach ,,Wersalu Podlasia”, jak zwykło się go nazywać, siedzibę swoją mają Uniwersytet Medyczny w Białymstoku oraz Muzeum Historii Medycyny i Farmacji.

Województwo pomorskie: Zamek w Malborku

(ocena: 4,8 *****)

Zamek w Malborku to najwspanialszy zamek średniowiecznej Europy, wyróżniony na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO. Jest największym gotyckim zespołem zamkowym na świecie, o powierzchni około 21 hektarów, oraz arcydziełem architektury obronnej i rezydencjonalnej późnego średniowiecza. Budowę zamku rozpoczęli Krzyżacy w XIII wieku. Trzyczęściowa twierdza obronna w stylu gotyckim składa się z Zamku Niskiego, Zamku Średniego i Zamku Wysokiego. Najpiękniejszy widok na zamek jest od strony rzeki – Nogatu, a z zamkowej wieży rozpościera się wyjątkowo malownicza panorama okolicy.

Województwo śląskie: Zamek Ogrodzieniec

(ocena: 4,7 *****)

Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu został zbudowany za czasów króla Kazimierza Wielkiego na najwyższym wzniesieniu Jury Krakowsko-Częstochowskiej. To największy i najbardziej znany obiekt zamkowy na Śląsku, a także najpopularniejszy ze wszystkich zamków na Szlaku Orlich Gniazd. Stanowi przykład kunsztu dawnych budowniczych, którzy przez stulecia uczynili z Ogrodzieńca imponującą magnacką rezydencję.

Województwo świętokrzyskie: Instytucja Kultury Zamek Krzyżtopór w Ujeździe

(ocena: 4,8 *****)

Zamek Krzyżtopór w Ujeździe został wzniesiony w typie palazzo in fortezza, czyli rezydencji łączącej wygodę mieszkańców z funkcją obronną. Zamek miał 365 okien, 52 komnaty, 12 sal i 4 baszty, co odpowiednio przekłada się na liczbę dni, tygodni, miesięcy i pór roku. Była to największa budowla pałacowa w Europie przed powstaniem Wersalu, a od 2018 r. ma status pomnika historii. Dziś można zwiedzać zapierające dech w piersiach ruiny zamku (zachowało się 90% murów), które rozbudzają wyobraźnię i pozwalają przenieść się do czasów świetności tego miejsca.

Województwo warmińsko-mazurskie: Muzeum Warmińskie w Lidzbarku Warmińskim

(ocena: 4,6 *****)

Zamek w Lidzbarku Warmińskim nazywany jest „Malowanym zamkiem” i „Wawelem Północy”. Wzniesiony w drugiej połowie XIV wieku, jeden z najcenniejszych zabytków architektury gotyckiej w Polsce, znakomicie zachowany, w ogromnej części autentyczny. Usytuowany w widłach dwóch rzek, czworoboczny, z potężną wieżą w narożu, dziedzińcem z arkadowymi krużgankami. Wnętrza przesklepione są gotyckimi sklepieniami, a ściany reprezentacyjnego piętra pokryte malowidłami. Jednym z cenniejszych pomieszczeń jest rokokowa kaplica zamkowa, z połowy XVIII wieku. Zamek był główną siedzibą biskupów warmińskich do 1795 roku. Wśród mieszkających tu wybitnych postaci był Ignacy Krasicki – książę poetów polskich, a także - pełniący funkcję lekarza biskupów - Mikołaj Kopernik. Obecnie mieści się tu muzeum; do obejrzenia w zamku jest kilkanaście wystaw; od archeologii, przez rzeźbę gotycką, rzemiosło artystyczne, dawną broń po malarstwo dawne i współczesne. 

Województwo wielkopolskie: Muzeum Zamek w Gołuchowie - oddział Muzeum Narodowego w Poznaniu

(ocena: 4,7 *****)

Zamek w Gołuchowie to wczesnorenesansowa budowla, która została wzniesiona w 1560 r. przez Rafała Leszczyńskiego, wojewodę brzeskokujawskiego. W XIX wieku, dzięki Izabelli z Czartoryskich Działyńskiej zamek przeszedł gruntowną przebudowę. Dziś znajduje się tu oddział Muzeum Narodowego w Poznaniu, w którym można podziwiać np. Ostatnią wieczerzę Fransa Florisa, XVII-wieczną sypialnię z meblami hiszpańskimi, XIX-wieczny kasetonowy sufit, gobeliny czy kolekcję rzemiosła artystycznego. Obok zamku znajduje się ogromny park z egzotyczną roślinnością zaprojektowany przez Adama Kubaszewskiego. Zamek Gołuchów możemy zobaczyć również na dużym ekranie - w serialu "Królowa Bona" czy w "Akademii Pana Kleksa".

Województwo zachodniopomorskie: Zamek Książąt Pomorskich w Szczecinie

(ocena: 4,5 *****)

Początki tego wyjątkowego zamku sięgają jeszcze XIII wieku. Niestety budowla została zniszczona w 1944 r. podczas nalotów alianckiego lotnictwa. W latach 1958–1980 Zamek Książąt Pomorskich został jednak odbudowany. Dziś dawna rezydencja książęca to pięcioskrzydłowy zespół budynków zaplanowanych wokół dwóch dziedzińców zwanych głównym i menniczym. Dziedziniec główny otoczony jest urokliwymi krużgankami. 

Podróże z małą pomocą sztucznej inteligencji 

Każdy z nas ma swój styl podróży: niektórzy planują wyprawy w najmniejszych szczegółach, ale są też tacy, który skupiają się na niezbędnych punktach, resztę oddając spontanicznym decyzjom. Niezależnie od tego, jakimi typami podróżników jesteście, z małą pomocą od Google i sztucznej inteligencji Wasze wyprawy będą na pewno łatwiejsze. 

Oto kilka przydatnych wskazówek: 

1. Wyznaczanie tras przyjaznych dla środowiska i portfela

Oprócz proponowania najszybszej trasy, Mapy Google wskażą Wam teraz trasę, na której zużycie paliwa będzie najniższe – oczywiście, jeśli będzie inna, niż najszybsza trasa. Funkcja wyznaczania tras przyjaznych dla środowiska w Mapach Google umożliwia wybieranie tras zoptymalizowanych pod kątem jak najniższego zużycia paliwa. Jadąc taką trasą, można zmniejszyć wydatki na paliwo oraz zredukować emisję dwutlenku węgla. Z łatwością możecie sprawdzić względną oszczędność paliwa oraz różnicę czasową między tymi dwiema trasami i wybrać najbardziej odpowiednią dla siebie opcję. Wystarczy, że dostosujecie swoje preferencje w Ustawieniach. 

2. Sprawdzanie destynacji w wyjątkowy sposób 

Dzięki postępom w dziedzinie sztucznej inteligencji możecie w całkowicie nowy sposób sprawdzić różne miejsca przed wyruszeniem z domu. Funkcja Immersive View zmienia sposób, w jaki możecie odkrywać świat w Mapach. Korzystając z AI, Immersive View łączy miliardy zdjęć, tworząc wielowymiarowy widok otoczenia, na który nakładane są przydatne informacje. Immersive View obecnie dostępne jest w czterech kolejnych miastach – Amsterdamie, Dublinie, Florencji i Wenecji – oraz w ponad 500 znanych atrakcjach z całego świata, w tym również w Polsce. W tym wyjątkowym widoku można obejrzeć na przykład Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, Zamek Królewski na Wawelu oraz Zamek Królewski w Warszawie. Planując Wystarczy wyszukać np. Zamek Królewski na Wawelu w Mapach Google i kliknąć pierwsze wideo, aby wirtualnie przefrunąć nad budynkiem i przyjrzeć się jego otoczeniu. Dzięki suwakowi czasu możecie sprawdzić, jaka będzie pogoda o różnych porach dnia. 

3. Wygodne planowanie podróży dzięki zakładce Ostatnie na komputerze 

Chyba zgodzicie się, że jednym z najtrudniejszych elementów planowania podróży jest zebranie wszystkich atrakcji, które chcecie odwiedzić, w jednym miejscu – zwłaszcza jeśli planujecie zwiedzanie wielu miast. Właśnie po to stworzono zakładkę Ostatnie na komputerze. Automatycznie zapisuje ona przeglądane miejsca, tworząc wygodne podsumowanie z boku ekranu. Będą one dostępne nawet po zamknięciu okna Map Google. Dzięki temu będziecie mogli zrobić sobie przerwę od planowania i wrócić do niego później, nie tracąc żadnych informacji. Możecie usuwać przeglądane miejsca, planować wiele wycieczek jednocześnie, a także udostępniać miejsca – np. atrakcje turystyczne czy hotele towarzyszom podróży. Po zdecydowaniu, które miejsca chcecie odwiedzić i wybraniu co najmniej trzech punktów docelowych, należy kliknąć „Trasa”, a Mapy wygenerują wskazówki obejmujące wszystkie wybrane punkty i zapiszą ją w zakładce Ostatnie. 

4. Identyfikowanie punktów orientacyjnych, dzieł sztuki, roślin, zwierząt i nie tylko za pomocą Obiektywu Google 

Aparaty wbudowane w smartfony to świetne narzędzie, które pomaga w eksplorowaniu otaczającego nas świata. Po dotarciu do celu czas można uatrakcyjnić sobie zwiedzaniem z Obiektywem Google jako przewodnikiem. Obiektyw wyszukuje dany obiekt za pomocą aparatu i odpowiada na pytania typu „kto zbudował ten posąg” lub „co to za piękny kwiat?”. W razie wątpliwości, Obiektyw pomoże rozgryźć zagadkę. 

5. Odkrywanie lokalnej kuchni dzięki funkcji multiwyszukiwania 

Dzięki funkcji multiwyszukiwania w Obiektywie możecie łączyć słowa i obrazy, aby znaleźć to, czego szukacie w zupełnie nowy sposób – w tym informacje od milionów lokalnych firm w Google. Zdjęcie pysznego ciasta w internecie lub smakowicie wyglądająca potrawa, której nie znacie? Wystarczy zrobić zrzut ekranu, otworzyć go za pomocą Obiektywu w aplikacji Google, dodać słowo „w pobliżu” do wyszukiwania, a będzie można znaleźć pobliskie restauracje, które serwują to, czego szukamy. Obiektyw może pomóc nie tylko smakoszom. Szukanie za pomocą zdjęcia i tekstu daje zupełnie nowe sposoby na wyrażenie tego, co mamy na myśli. Wyobraźcie sobie, że szukacie „pomysłów na pałacowy wystrój salonu” i Waszą uwagę przykuwa stolik na zwiedzanym zamku, ale przydałby się Wam mebel w innym kształcie, na przykład kwadratowy zamiast okrągłego. Przy użyciu multiwyszukiwania możecie dodać tekst „kwadratowy”, aby znaleźć idealny mebel. 

6. Nawigowanie z AR, korzystając Live View w Mapach 

W nowym mieście może być Wam trudno zorientować się, w którą stronę iść. Dzięki Live View w Mapach możecie zobaczyć strzałki w rozszerzonej rzeczywistości, które wskazują dokładnie, dokąd powinniście się udać. 

7. Asystenta Google w pobliżu 

Po wyruszeniu w drogę, w wielu zadaniach pomoże Wam Asystent Google, któremu można zadawać pytania i wydawać polecania głosowe, bez utraty koncentracji na prowadzeniu pojazdu. 

Bez względu na to, gdzie planujecie spędzać wakacje, gdzie wybieracie się w podróże, cieszymy się, że korzystacie z Map Google. Mamy nadzieję, że zainspirowaliśmy Was do odkrycia zamków, więcej miejsc wartych odwiedzenia możecie znaleźć wśród laureatów pierwszej i drugiej edycji - 16 atrakcji turystycznych (2020 rok) i 15 parków i rezerwatów (2022 rok). Wasze opinie pozostawione na Mapach Google pomagają innym w odkrywaniu nowych miejsc i poznawaniu bogactwa kulturowego, historycznego, przyrodniczego czy kulinarnego. 

Gotowi? Zatem w drogę!