Zdalna nauka, zdalna zabawa, realne bezpieczeństwo - chrońmy wspólnie dzieci w sieci

Dzieci spędzają w sieci coraz więcej czasu - tak wynika z badania, które na nasze zlecenie przeprowadził Ipsos. Korzystają z internetu średnio o 1-1,5 godziny dłużej dziennie niż w 2018 r.* Poprzez program Asy Internetu, który prowadzimy wspólnie z Fundacją Szkoła z Klasą, chcemy pomóc zarówno rodzicom, jak i nauczycielom w znalezieniu odpowiednich sposobów, aby przeciwdziałać zagrożeniom, jakie czyhają na dzieci w cyberprzestrzeni. COVID-19 sprawił, że temat bezpieczeństwa dzieci w internecie stał się jeszcze ważniejszy, gdyż najmłodsi spędzają w sieci coraz więcej czasu, przez co też coraz częściej narażeni są na rozmaite cyberzagrożenia. W porównaniu z 2018 r. średnio o 1-1,5 godziny dziennie wydłużył się czas przebywania online, a zdecydowana większość dzieci (89%) korzysta z internetu przynajmniej raz dziennie, średnio ok. 3-4 godzin. Warto zauważyć również, że młodzież w wieku 12-15 lat spędza w sieci więcej czasu niż młodsze dzieci, niemal 1/3 ich codziennej aktywności ma miejsce online. Tak znaczący wzrost wynika częściowo z konieczności nauki zdalnej, ale jest również wynikiem obostrzeń związanych z pandemią, które przez wiele miesięcy zmuszały dzieci do pozostania w domach.

Jakie są sposoby kontroli? 

Choć połowa badanych przez Ipsos rodziców przyznaje, że pandemia spowodowała wydłużenie czasu spędzanego przez ich dzieci w internecie, to tylko co trzeci deklaruje, że zwiększył stopień kontroli zachowania swojego dziecka w sieci. Podobnie jak w 2018 roku, rodzice stosują różne metody by chronić dziecko przed internetowymi zagrożeniami - ustalają określone zasady, wprowadzają kontrolę oprogramowania i starają się bezpośrednio weryfikować zachowania swoich dzieci online. Najpopularniejszymi sposobami kontroli są zarówno nadzór, jak i doradztwo: rodzice najczęściej sprawdzają programy i aplikacje, z których korzysta dziecko (66%), przeglądają strony internetowe, które odwiedza (50%), sprawdzają historię przeglądania dziecka (48%). Sami starają się również sugerować najmłodszym jakie wartościowe witryny mogą odwiedzać (45%).

Jednocześnie, wraz z wiekiem dzieci, rośnie również szacunek do ich prywatności i jest on większy wśród rodziców, którzy sami są zaawansowanymi użytkownikami internetu. W porównaniu z 2018 r. więcej rodziców dzieci w wieku 7-11 lat deklaruje, że należy szanować prywatność dzieci, a kontrola ich zachowań w sieci nie może odbywać się bez ich wiedzy. Zatem wśród sposobów dbania o bezpieczeństwo dzieci podczas korzystania z internetu najrzadsze wśród wymienianych są sytuacje, w których dziecko może korzystać z sieci tylko z opiekunem lub gdy rodzic czyta wiadomości i SMS-y dziecka - choć wciąż dotyczy to co piątego rodzica.

Ponad 70% rodziców deklaruje zaufanie wobec umiejętności bezpiecznego korzystania z internetu przez swoje dzieci. Wszyscy biorący udział w badaniu rodzice zdają sobie również sprawę z potrzeby rozmawiania z dziećmi na temat chronienia danych w sieci.

Jak o sieci gadać z dziećmi? 

Od 2018 roku wraz z Fundacją Szkoła z Klasą realizujemy bezpłatny program Asy Internetu, który ma za zadanie pomóc dzieciom w świadomym i bezpiecznym odkrywaniu świata internetu poprzez wzmacnianie w dzieciach i nastolatkach wartości, które pomogą im uniknąć zagrożeń w sieci - życzliwości, rozsądku, odwagi, siły i uważności. Program wspomaga cyfrową edukację dzieci już w co trzeciej szkole podstawowej. W jego ramach Fundacja realizuje szereg szkoleń dla nauczycieli i pomaga rodzicom przygotować się do rozmów z dziećmi na temat bezpieczeństwa w sieci. Wśród ogólnodostępnych materiałów na stronie Asów Internetu na rodziców czeka m.in. Trening bezpieczeństwa w sieci dla całej rodziny, czyli praktyczny poradnik o czym i jak rozmawiać z dzieckiem w kontekście jego aktywności w sieci. 

Dzięki zawartym w nim ćwiczeniom można nauczyć najmłodszych decydować, czym można się dzielić w internecie, a czym nie, jak sprawdzić, czy można zaufać temu, na co dziecko natrafiło w sieci, jak zapewnić poufność i bezpieczeństwo prywatnych informacji online, a także zrozumieć, co to znaczy traktować innych użytkowników internetu z szacunkiem. Dodatkowo dla dzieci została udostępniona gra przygodowa Interlandia, w której gracz zmaga się z realnymi niebezpieczeństwami na jakie może natrafić w sieci. Taka symulacja pomaga dzieciom jeszcze lepiej zrozumieć zagrożenie i nauczyć się odpowiednich reakcji. 

Gdzie szukać inspiracji? 

Asy Internetu wsparli również eksperci, tacy jak, m.in. wyróżnieni tytułem Nauczyciela Roku pedagodzy: Marta Florkiewicz-Borkowska i Przemysław Staroń czy Jacek Pyżalski, pedagog specjalny z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz znani rodzice (m.in. Kamil Nowak z Blog Ojciec, Edyta Pazura, Rafał Cieszyński, Agata Rubik czy Aleksandra Radomska z Mam Wątpliwość). Webinary i live’y Asów Internetu z ich udziałem można obejrzeć na kanale Fundacji Szkoły z Klasą na YouTube.

*wszystkie dane pochodzą z badania nt. bezpieczeństwa dzieci w internecie Ipsos dla Google, styczeń 2021 . Raport prezentuje wyniki oparte na ilościowych wywiadach online z rodzicami i nauczycielami dzieci w wieku 7-15 lat w 2020 roku w porównaniu z wynikami badania z 2018 roku. W obu badaniach wzięło udział ponad 850 rodziców i 300 nauczycieli.